Navigatie Link overslaanStart » Geloof » Johannes van het Kruis » Fuente 2006.05.27
 UITNODIGING
 
 
voor een bijeenkomst rond de spiritualiteit van Johannes van het Kruis
op zaterdag 27 mei 2005.
 
Deze dag zullen wij ons verdiepen in het thema:
 
 
 
“Rijkdom en Armoede”
 
 
Vergeleken met de rijkdom die God is,
betekent alle rijkdom en eer van de gehele schepping
bittere armoede en ellende.
 
                                                                           Johannes van het Kruis: Bestijging van de Berg Karmel Boek I, nr.7.
 

Bestijging van de Berg Karmel Boek I, nrs. 7-8.
 
 
Vergeleken met de rijkdom die God is, betekent alle rijkdom en eer van de gehele schepping bittere armoede en ellende. De ziel welke die bemint en in bezit houdt, verkeert voor God in de bitterste armoede en ellende. Daarom zal zij niet kunnen komen tot de rijkdom en heerlijkheid, die de toestand van omvorming in God is. Tussen ellende en armoede van de ene kant en hoogste rijkdom en heerlijkheid van de andere kant ligt immers een diepe kloof.
 
8. De goddelijke Wijsheid beklaagt zich daarom over degenen die zich afzichtelijk, klein, ellendig en arm maken, omdat zij datgene van de wereld liefhebben wat in hun ogen schoon en rijk is. Zij roept hun in het boek der Spreuken toe: O mannen, tot u roep Ik en mijn woord is voor de zonen der mensen. Kindertjes, let op list en scherpzinnigheid; gij die onwetend zijt, let op. Hoort want Ik wil over grote dingen spreken. Bij Mij is rijkdom en eer, verheven rijkdom en rechtvaardigheid. De vrucht die ge in Mij zult vinden is beter dan goud en kostbaar gesteente, en mijn nakomelingschap, dit wil zeggen datgene wat ge van Mij in uw zielen verwekt, is beter dan uitgezocht zilver. Ik wandel op de wegen der rechtvaardigheid, temidden van de paden van het recht, om hen die Mij beminnen te verrijken en hun schatkamers volkomen te vullen
(Spr. 8 : 4-6, 18-21).
 
Zoals wij gezegd hebben spreekt de goddelijke Wijsheid met deze woorden tot allen die hun hart en aanhankelijkheid verliezen aan iets van de wereld, wat het ook zijn mag. Kindertjes noemt Zij hen, omdat ze gelijk worden aan wat ze liefhebben, en dat is klein. Daarom zegt Zij hun dat zij scherpzinnig moeten zijn en er op moeten letten, dat Zij over grote dingen spreekt en niet – zoals zij – over onbenullige zaken. De grote rijkdom en roem die zij liefhebben, zijn in Haar en met Haar, en niet daar waar zij menen. Verheven rijkdom en rechtvaardigheid wonen in Haar. Zij spoort hen aan er op te letten dat wat in Haar is het betere is, ofschoon zij menen dat de dingen dezer wereld dit zijn.
Zij zegt hun dat de vrucht die zij in hen zal vinden, voor Haar beter is dan goud en kostbare stenen. Wat Zij in de zielen verwekt is beter dan het uitgezochte zilver dat zij liefhebben. Met dit laatste wordt elk soort van aanhankelijkheid bedoeld die men in dit leven kan koesteren.
 
 
Uit: Mystieke werken van Johannes van het Kruis

Lezing Fuentedag 27 mei 2006                                                               Klaas Kroezen
 
“Rijkdom en Armoede”

Vergeleken met de rijkdom die God is,
betekent alle rijkdom en eer van de gehele schepping
bittere armoede en ellende.
 
De teksten van JvhK over rijkdom en armoede zijn na een kleine 450 jaar nog steeds actueel, ook in de bijbel vind je een scala van teksten die tegenwoordig nog steeds van toepassing zijn, zoals:
Spreuken 13: 8
De rijkdom van een mens is het losgeld voor zijn leven,
ben je arm, dan word je niet bedreigd.

Ook vandaag de dag zijn er veel rijke mensen die letterlijk een muur om hun huis bouwen omdat ze bang zijn voor inbrekers.
Zij hebben bescherming nodig omdat zij het doelwit kunnen zijn van kidnappers,
die voor hen een behoorlijk bedrag aan losgeld kunnen vragen.
Dit maakt tevens dat ze vaak eenzaam zijn.

Spreuken 11: 4
Rijkdom helpt je niet op de dag dat God straft, rechtvaardigheid redt van de dood.

Iedereen spaart nu voor later. We vragen ons steeds af:
Is ons pensioen wel goed geregeld? Hebben we nog een appeltje voor de dorst?
Maar hoe vaak zie je niet dat iemand overlijdt net voor of net na de pensioendatum?
Het gezegde ‘ook het leste hemd van een rijke heeft geen zakken’
komt heel dicht bij de zojuist genoemde Bijbeltekst.
Spreuken 15: 16
Beter een schamel bezit en ontzag voor de HEER dan grote rijkdom en veel onrust.
 
Misschien heeft u ook de documentaire gezien over hoe het met een aantal mensen gegaan was nadat ze een hele grote prijs gewonnen hadden.
Van die mensen bleken er maar heel weinig in staat om met dat geld gelukkig te worden.
Het omgaan met veel geld leidde tot vele problemen.
 
Psalm 37: 16
Met zijn armoede is een rechtvaardige rijker dan de vele bozen met hun overvloed:
 
Met de rijkdom van een goed verstand kun je van alles bedenken,
zowel goede als slechte dingen.
Mensen met de armoede van heel weinig verstand, zoals geestelijk gehandicapten
zijn alleen maar in staat om het goede te doen en de liefde uit te stralen.
 
We zeggen zo vaak ‘gezondheid is de grootste rijkdom’,
terwijl veel gehandicapten aanmerkelijk rijker leven dan zgn. super gezonde topsporters.

Maar wat kunnen wij met al die wijze lessen? Wanneer doen wij het eigenlijk goed?

Wij zijn opgevoed met:
Jong zonder schuld is oud zonder geld.
Als je jong bent en geen socialist dan heb je geen hart,
en als je oud bent en nog steeds socialist dan heb je geen verstand.
Hoe beter je studeer en hoe meer titels je voor of achter je naam kunt zetten
hoe hoger je op de maatschappelijke ladder kunt komen.
 
Bewust of onbewust beseffen we echter donders goed hoe een aantal zaken in elkaar zitten:
 
Dagelijks staan we bloot aan de verleidingen van de wereld
je ziet iets, mede door de reclame denk je het wel eens nodig te kunnen hebben,
vervolgens maakt de reclame je wijs dat je het nooit meer zo goedkoop kunt kopen
en dan vertoon je het bekende ekstergedrag.
 
Ook in de geestelijke wereld heeft de commercie toegeslagen.
Er is al een periode geweest dat je je plaats in het hiernamaals kon veilig stellen
door het verdienen van aflaten en later zelfs door aflaten te kopen.
 
Onlangs stond ik in Lourdes voor een groot dilemma.
Je kon er kaarsen kopen van 1 Euro tot 250 Euro per stuk.
Welke zou je nou moeten kopen om welk resultaat te bereiken?
 
Waar je ook in Europa bij de kassa van een supermarkt in de overvolle winkelwagentjes kijk,
overal zie je dat er veel gekocht wordt dat niet echt nodig is.
 
Het gevolg hiervan is dat de kosten van hetgeen we met z’n allen te veel nuttigen
met daarbij de kosten om weer af te slanken
vele malen hoger zijn dan de kosten om de hongersnoden in de wereld op te lossen.
Wij als rijke helft van de wereldbevolking kunnen makkelijk het ondervoede deel voeden,
maar we zijn met z’n allen helaas niet in staat
om te regelen dat het voedsel beter over de gehele wereldbevolking verdeeld wordt.
 
Wel kun je in de zogenaamde economische bladen een trant bespeuren
dat er soms ook op een andere wijze tegen rijkdom wordt aangekeken:
‘Rijker kunnen wij u wel maken, maar gelukkiger niet’.
Was vorige week een kop in het Financieel Dagblad,
waarbij de volgende vraag werd gesteld:
Als economische groei mensen niet gelukkig maakt
– omdat we de neiging hebben vooral onze relatieve inkomenspositie te waarderen,
en gestegen welvaart snel went –
waarop moeten we ons dan richten om gelukkig te worden?
 
Dat is een vraag om eens bij stil te staan.
 
Als je een verre reis gaat maken dan bereid je alles voor, er wordt een planning gemaakt, wanneer instappen, overstappen en wat is de eindbestemming.
Je koopt kaartjes, de bagage wordt zorgvuldig ingepakt en in het bagagerek gedaan, etc. etc.
 
Het leven is echter ook ’n reis. We zitten als het ware in een levenstrein.
Bereiden we dit ook zo voor?
Laten wij ons meeslepen door de wereldse zaken of niet?
Datgene wat JvhK zegt is
probeer hier op aarde die God te ontmoeten.
Het verzamelen van rijkdom brengt steeds maar korte poses van vreugde,
daarna weet je dat hoe meer je bezit er nog veel meer is wat je niet bezit.
Hoe meer je bestudeer, hoe meer je weet dat je nog bestuderen kunt.
Je komt in een vicieuze cirkel terecht.
Hier wordt duidelijk wat JvhK bedoeld met
‘het streven naar meer leidt naar een doodlopende weg’.
Het ekster spelen leidt tot overvolle huizen met talloze nutteloze prullaria.
 
We zullen moeten leren dat niet de lange reis in kilometers ons tot ons zelf zal brengen,
maar de korte reis van hoofd naar hart.
 
Hiervoor zullen we onze levenshouding moeten aanpassen
en ons spiegelen aan teksten uit de bijbel en teksten van mensen zoals JvhK.
 
Dat doe je door te wandelen in de natuur,
In de doodse stilte kun je de rijkdom van Gods nabijheid voelen.
Je komt tot het besef dat alles wat wij als mensen maken
en construeren met de beste architecten
nog lang niet in staat is om een vergelijking te weerstaan met hetgeen God geschapen heeft,
zoals de dieren, planten en mensen.
 
Maar je kunt ook letten op de gewone dingen die je zegt en doet.
 
Mensen leren waarderen, laten uitspreken, niet meteen uitnemen als ze iets zeggen
met dat heb ik ook ……., maar luisteren en echt aandacht voor de ander hebben.
Als je dat kunt zal je God in de ogen van je naaste ontdekken.
 
Rijkdom gaat niet om hetgeen je bezit, wat je doet, wie je bent,
maar of je tevreden bent met hetgeen je doet en dat je niet meer wilt hebben.
 
Mag je dan niet genieten van mooie spullen? Jawel, maar vraag je af of je ze kan missen.
In hoeverre ben je gehecht?
Richting het moment van overlijden zie je vaak dat mensen milder worden, totaal onthechten. Bij ziekte wil je eerst nog tussen je mooie spulletjes liggen. Wil je er nog goed uitzien.
Dan komt er een moment dat dat niet meer belangrijk is.
Je geeft je lichaam over voor een volledige verzorging door anderen.
Hoeveel heb ik gespaard wordt dan:
‘hoeveel heb ik besteed aan mensen die het meer nodig hadden dan ik?’.
 
Als je aan een geslaagd zakenman vraagt ‘wat is de grootste rijkdom in je leven?’
Komt heel vaak een simpel antwoord over simpel lijkende bezigheden
bijvoorbeeld als vrijwilliger bij een sportclub of kerkgemeenschap.
Vrijwel nooit worden de succesverhalen van het eigen bedrijf opgenoemd.
Het is alsof we onbewust aanvoelen
dat de rijkdom vergaard met het zaken doen rijkdom is voor dit leven
en het bezig zijn met je naasten en gemeenschap uitbetaald wordt in een andere dimensie.
 
Omdat deze wijze levenslessen makkelijker gezegd zijn dan gedaan
Wil ik eindigen met een gebed, want zonder Hem kunnen wij niets.
 
Om in dienst te staan van het ware geluk  (H. FRANCISCUS VAN ASSISI 1182-1226)
 
Heer, maak mij een werktuig van uw vrede.
Laat me liefde brengen waar haat overwoekert.
Laat me vergeving brengen waar beledigd werd.

Laat me eendracht brengen waar tweedracht heerst.
Laat me waarheid brengen waar mensen dwalen.
Laat me geloof brengen waar getwijfeld wordt.
Laat me hoop brengen waar gewanhoopt wordt.
Laat me licht brengen waar duisternis is.
Laat me vreugde brengen waar droefheid is.

En moge ik bij dit alles zoeken,
niet zozeer getroost te worden, dan wel te troosten,
niet zozeer begrepen te worden, dan wel te begrijpen,
niet zozeer bemind te worden, dan wel te beminnen.

Want het is door te geven dat men krijgt,
door zichzelf te verliezen dat men vindt,
door te vergeven dat men vergeving bekomt
en door te sterven dat men verrijst
tot eeuwig leven